Geheel onnadenkend had ik bij het krieken van de dag mijn roze broekpak aangetrokken maar oh jee was dat even buiten de waard gerekend. Want als ik ’s avonds bij ’t Paard kom aangegaloppeerd blijkt dat minimaal 90% van het Grauzone-publiek in het zwart is gehuld! Erg uit de toon val ik dus, al valt ook meteen op dat niemand daar aanstoot aan neemt. Geen doorbitch bij de ingang om je uit te kafferen en de spierbonken die er wèl staan hebben overduidelijk diverse stoomcursussen publieksvriendelijkheid achter de kiezen. ‘Prettige avond m’neer.’ ‘Dat bepaal ik zelf wel uit, joh.’
Nooit eerder in mijn nog jonge leventje had ik Grauzone met een bezoekje vereerd, maar zeg nooit nooit en nu is het dan zover, bij hun 10de editie. Eerlijk gezegd kwam dat omdat ik vernomen had dat een paar maten van me tickets gekocht hadden en een beetje gezelligheid leek me in deze barre tijden wel gezellig. Maar eenmaal ter plekke begrijp ik dat de guys hun ticket toch maar op het laatste moment doorverkocht hadden. Geen zin meer ofzo. Tja, en daar sta je dan beteuterd voor je uit te staren, je bedenkend dat dingen vroeger toch beter waren, want als je vroeger een ticket kocht dan betekende dat nog iets. Dan wilde je ook echt gáán.
Nostalgie? Nee, daar ben ik niet zo van maar bij Grauzone is een zekere hang naar de tijden van weleer een stevige pijler onder het festival. De meeste optredende bands hebben namelijk een link naar de sound van de jaren ’80. En dat is dan meteen de belangrijkste insteek van Grauzone in een notendop. Bij hun begint de geschiedenis van de popmuziek bij The Cure, Bauhaus en Joy Division, zo lijkt het wel. Simpel toch? Nou, persoonlijk ontloop ik anno 2023 die doomy en industrial sferen liever. Maar geen nood aan het mannetje, er is een hoop meer te genieten daaro.
De LAMBRINI GIRLS uit Brighton bijvoorbeeld, hebben niks aantoonbaars met de eighties te schaften. Frontstage staan twee hoogblonde relmeiden die er flink op los queer-punken, de ‘fucks’ vliegen om je oren. Yes, hier gebeurt wat! Een soort Wet Leg eigenlijk maar dan wilder, opzichtiger aan de drank en met netkousen en ongeschoren oksels. Pal achter dit duo zit een genderfluide drummer/drumster die hakt als een idioot/idiote en al net zo hard meezuipt. Wellicht dat dit vaag-seksuele de organisatie aan de 80s deed linken en hen daarom overstag deed gaan om deze band te contracteren? Want types als Boy George en King waren ook van die klup, ja toch? Als het optreden vordert gaan de kleertjes uit en gaat de frontlady verder in haar ondergoed. Dit symboliseert de boel een beetje want muzikaal heeft deze act weinig om het lijf. Qua amusementswaarde verdienen ze daarentegen een 10 met een gniffel.
Is Utrecht in da house? Jazeker, want verrassend genoeg staat DAISY DAISY hier zomaar op de planken (in het Paard-café hoor). In dB’s, vermoedelijk de enige tent in Nederland die zó ruimschoots de ruimte biedt aan een schier onophoudelijke stroom aan lokale en landelijke bands, zag ik ze al eens aan het werk, en hun singletje op het lokale Kapitaal-label heb ik ook ergens in huis slingeren. Hun gay-infused synth-punk mag er wezen, zeker voor Utrechtse begrippen klinkt dit hoogst origineel. Het trio komt goed voor de dag met frisgewassen wifebeaters om de getrainde lijven, en met vocalen die vooral goofy, cartoonesk en (daardoor) gewetenloos klinken. Wel jammer is het dat alle bas- en synthgeluiden pre-recorded zijn, dat geeft het optreden toch iets steriels. Een ongekend grappig moment is er als de zangert languit gestrekt op het podium gaat liggen, alsof hij flauwgevallen is. Een ouwe vent uit het publiek bedenkt zich geen moment, springt het podium op, draait het slachtoffer op zijn rug om hem vervolgens een stevige mond-op-mond-beademing te geven. Haha, nog nooit iemand zó snel weer zien opknappen!
Ook al eens in dB’s te zien was SMUDGED uit Roffaknor. Met hun heavy knalgroen geschminkte gezichten (de band heette vroeger Smudged Toads) en een totale in-your-face attitude lieten deze no-nonsense bootwerkers met jachtige doch speelse synth-krautpunk toen een behoorlijk diepe indruk na. Nu in de veel grotere Koorenbeurs verrast die gimmick van die groene koppen niet meer zo, ook omdat ze in het halfdonker staan te spelen. Het opwaaiende zomerjurkje van de bassist doet vooral carnavalesk aan, dit in tegenstelling tot sommige andere muzikanten van dit festival voor wie het genderspel bittere ernst is. Maar evenzogoed een zeer puike band hoor. Volgens mij moeten ze snel het buitenland gaan opzoeken want ik heb niet de indruk dat alternatief Nederland staat te trappelen om dit soort muziek te omarmen, en hetzelfde verhaal gaat op voor Daisy Daisy.
Compromisloze bulldozerpunk is het vervolgens bij CLAMM, uit – hoe kan het ook anders- Australie, uit de outbacks van Melbourne in dit geval. The Saints, Cosmic Psychos, Pist Idiots, bij hun thuis is het dagelijkse kost waarschijnlijk. Valt er verder nog iets over te vertelen? Nee eigenlijk niet, want voor fratsen moet je niet bij deze band wezen, daar zijn ze veels te puur voor!
In een tent genaamd The Grey Space staat DITZ aangekondigd, ook al uit Brighton. Op Spotify had ik een paar waanzinnig goeie nummers van ze gehoord en dus staan zij op numero uno van mijn emmerlijst van vanavond. The Grey Space blijkt een soort kunstencentrum en het Ditz-optreden blijkt beneden in de kelder plaats te vinden. Daar aangekomen zie je geen hand voor ogen, verlichting ontbreekt grotendeels. Het ziet eruit alsof er vorige week nog wat vergeten auto’s geparkeerd stonden. Lekker obscuur! Vanwege de betonconstructie, de laagte van het plafond en de afwezigheid van een PA-systeem is een hifi-quality wel het laatste wat je kan verwachten hier, en dat blijkt ook. DITZ maakt deze avond zodoende vooral waanzinnig compromisloze tyfusherrie. De zangeres is een knappe verschijning maar heeft een zware stem. Oftewel he is a she, zo blijkt. Het voordeel van de twijfel noopt me om na afloop bij het minuscule merch-tafeltje hun 2022-debuut-LP (‘The Great Regression’) te kopen, want ik had het verdomme toch goed gehoord op Spotify?
Dag 2 is op zaterdag en beter gekleed voor deze gelegenheid vervolg ik mijn pad. Ik dank God voor mijn nog gezonde ellebogen want het is flink dringen geblazen vandaag, de ene zaal is nog bomvoller dan de andere.
Puike Britse popmuziek en heel graag beroemd willen worden. Met die combinatie in gedachten kom je al gauw uit bij groepen als Boomtown Rats, Kaiser Chiefs, Sports Team, The Jam en nog een stuk of 1000 al even blanke acts. Ook DEADLETTER kunnen we wellicht over niet al te lange tijd aan dit rijtje toevoegen. Qua meezingers en stage antics zijn ze er in ieder geval helemaal klaar voor, de eeuwige honger van zomerfestivals naar vers bloed zal het resterende werk doen. In mijn hoofdje gaat dit grootheidsdenken echter al snel wringen, de intimiteit van het Paard-café lonkt.
Aldaar speelt KARA DELIK. Net als Altin Gün zoekt dit Berlijnse trio het in een fusion tussen Turks-anatolische folk en westerse pop. Maar waar dat bij ‘onze’ Altin Gun geregeld tot verbluffende resultaten leidde, daar blijft het bij deze lui steken in goede bedoelingen. De folk-inslag is hetzelfde maar zij gooien het meer over de boeg van de groovy motorik. Zo’n stijl vergt doorgewinterde muzikanten en dat zijn zij niet, met name de drumster neemt nogal veel hooi op haar vork door ook nog te willen zingen.
De 80-plussers onder ons kennen vast de AU PAIRS nog wel. Zo rond 1981 waren zij even de bomb met songs als ‘’We’re so cool’ en ‘It’s Obvious.’ Bij the Au Pairs was de man-vrouwverhouding goed op orde want twee dames en twee heren in een band, dat was toen nog een noviteit. Hun zwoel swingende punk-funk met krassende gitaren werd destijds geschaard in het rijtje Gang of Four-Mekons-Delta 5-Popgroup. Maar geschiedschrijving is een wrede bezigheid, na al die jaren gaat het tegenwoordig eigenlijk alleen nog maar over de Gang of Four. Afijn, na o.a wat memorabele gigs gegeven te hebben in de Kleine Zaal van Vredenburg, bij New Pop en bij Pinkpop was in 1982 plots de koek op en ging zangeres/gitariste LESLEY WOODS zich op een carrière in de advocatuur storten. ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’ tenslotte, en Lesley is bepaald niet dom. Op Grauzone is een heuse kapel voor haar solo-gig gereserveerd, de Barth Kapel geheten, schuin achter het Paard gelegen. De opkomst valt een beetje tegen, van de pakweg 50 stoelen die er staan is niet meer dan tweederde gevuld. Lesley is een frêle dame, heur haar nog ravenzwarter dan destijds. Ze begeleidt zichzelf op gitaar terwijl er ‘een tape meeloopt,’ daarop staan voortkabbelende muziekjes. Zo krijgt het bekende ‘Would you like to express your sex without stress,’ een soft reggae-jasje mee. Prima muziek om even de beentjes bij te ruste te leggen maar al gauw dwalen de gedachten af naar het boodschappenlijstje van morgen: een pak melk, drie stronken andijvie, wc-papier, twee zakken drop… Maar verder geen kwaad woord over Lesley Woods hoor, ze is een legende die ons aller respect verdient. Tegelijkertijd moet je nuchter vaststellen dat ze ‘het’ niet meer heeft en ook dat haar stem flink aan kracht heeft ingeboet, een bekend verschijnsel onder aging popstars.
Op een groot scherm boven het podium staat voorafgaand aan het optreden van VULVA een vette disclaimer te lezen, check bovenstaand fotootje. En dat heeft natuurlijk alles te maken met anti-abortus activisten die een paar maanden terug afkwamen op hun gig in Utrecht. Want Vulva is pro-choice en er zijn kennelijk nog steeds mensen die zich daar wild aan storen. Maar wat hebben de twee Rotterdamse dames (eentje zit ook in Tramhaus) ons eigenlijk muzikaal te bieden? Hm, dat kan beter. De combi van bas en drum met af en toe wat screamo-erupties klinkt in beginsel okay maar ook wat kaal en onaf. Dankzij wat bewegend beeld (vooral van natuurbos afgewisseld met ultra-korte news-flashes, alles in zwart-wit) blijf je toch bij de les. Vulva is zeker geen kutband maar het zou best kunnen dat alle ophef hen wat in de weg is gaan zitten. Of wellicht moeten we dit meer zien als een performance dan als een optreden?
Een hele belevenis is vervolgens het optreden van PATRIARCHY, helemaal uit Los Angeles. Muzikaal is hun uiterst energieke gothic-glam en snuff-metal vol industriële power-electronica niet echt mijn kopje thee, maar hun zeer expressieve stage-act maakt alles goed. De drie, zangeres Actually Huizenga (tja zo heet zij nou eenmaal) en twee flankerende boys, komen zwaar geschminkt op, alle drie in het wit gehuld en alle drie hartstikke geblondeerd. Zij heeft d’r poot in het gips en loopt op krukken en is dus aangewezen op een kruk. Dat weerhoudt haar er niet van om er een sleazy act van te maken, samen met de trommelboy ter rechterzijde. Textiel wordt afgeworpen, zwart latex komt tevoorschijn. Ook blote billetjes en tietjes komen steeds meer in zicht. Geil bekronkelen de twee elkaar, daarbij gore taal uitslaand en vleugjes soft-SM niet uit de weg gaand. Met materialen wordt gesmeten terwijl zij zichzelf wild overgiet met een fles water. Wow, ogen tekort! Typisch losgeslagen LA-decadentie zou ik zeggen, van een stelletje totaal ontwortelde types, rijkeluiskinderen waarschijnlijk, die te lang langs zwembaden hebben gelegen en nu lijken te kampen met de gevolgen van een chronische zonnesteek.
Het contrast met PANIC SHACK die later in dezelfde zaal staan kan haast niet groter. Panic Shack is gewoon een hele vrolijke gitaarband uit Cardiff, Wales bestaande uit een stel meiden die qua gewoonheid niet gewoner kunnen zijn. Geen fotomodellen dus maar girls next door die rechtstreeks gerekruteerd lijken te zijn uit lokale slagerijen, viswinkels en kinderopvang. Of hun ultra-aanstekelijke poppunk het ooit tot jaarlijstjes en hitparades zal schoppen valt te betwijfelen maar evenzogoed is het bij hen fun fun fun. Het goeddeels mannelijke publiek (vroeger stonden kleine meisjes vooraan bij ouwemannenbands, tegenwoordig is het andersom) vindt het prachtig. En omdat het publiek het prachtig vindt vinden de meiden het ook prachtig. En omdat de meiden het prachtig vinden vindt het publiek…
0