De tijd van de lijstjes breekt weer aan en Bish Bosch van Scott Walker, dat deze week verscheen, kan er nog net in. Of het een van de beste platen van dit jaar is, weet ik nog zo net niet. Het is wel een van de platen die je gehoord moet hebben. Meer daarover later, eerst maar even iets over Scott Walker. Dat is namelijk een van de merkwaardigste sujetten die er in de popmuziek rondloopt.
The Plague, dus. Speciaal voor de jongere lezertjes in een discodansversie
Ik weet nog dat ik ooit The Plague van Scott op een verzamelplaatje voor wat collega’s had gezet. Een andere, wat oudere, collega met de toepasselijke initialen HaHa kwam dat ter ore en hij wist: Scott Walker is “horribel”. Tsja, zo kun je er over denken… Maar dat doe ik dus niet. Ik vind Scott Walker namelijk een genie. En dan vooral de Scott Walker van de vier soloplaten (Scott 1, Scott 2, Scott 3 en Scott 4 – waarom moeilijk doen) die hij tussen 1967 en 1969 uitbracht. Dat is niet echt een boude stelling mijnerzijds. Vele grote Grote Namen gingen mij voor. Mannen als David Bowie, Marc Almond, Bryan Ferry en Julian Cope (en Scarlett!) steken hun ontzag voor Scott niet onder stoelen en banken. Sterker nog: ze zetten het gewoon op de plaat.
Vond je moeder ook al zo mooi
Vrijwel iedereen kent Scott’s stemgeluid van de wereldhits die The Walker Brothers (die trouwens geeneens broers waren) hadden met The Sun Ain’t Gonna Shine Anymore en Bacharachs Make It Easy On Yourself. Scott heeft een mooie melancholische bariton. Een stem met ingebouwd spleen. Scott is New Yorker die via Californië zijn grootste succes heeft in het Verenigd Koninkrijk. Dat was dus met The Walker Brothers. Na een paar jaar heeft hij tabak van al dat tienersucces en wil wat anders. Maar wat? Hij gaat een week het klooster in, raakt aan den drank, doet een zelfmoordpoging en besluit dan dat hij eigen plaatjes gaat maken. Daarbij is hij stevig geïnspireerd door Jacques Brel, van wie hij met succes een stuk of tien nummers covert.
Jackie van Jacques
De nummers van Amerikaan Walker zijn niet alleen geinspireerd door Brel, maar door meer grootheden uit de Europese cultuur. Camus, Kierkegaard, Sartre, de hele rataplan. Zijn vroege solowerk is daardoor donkerder en doorleefder dan dat van The Walker Brothers, met van die mooie melancholische arrangementen. Helaas is iedere soloplaat minder succesvol en aan het einde van de jaren 70 verkoopt hij bijna niks meer. Scott geeft het dan zo’n beetje op. Hij doet voor het geld nog wat tourtjes met The Walker Brothers en maakt nog af en toe een plaat met ze. Artistiek is hij, zeg maar, in limbo.
Kan zo op Low
Het duurt tot 1978 voordat hij weer wat opzienbarends doet. Op het album Night Flite van The Walker Brothers mag iedere “broer” vier nummers zingen en produceren. Scott komt onder andere met The Electrician aanzetten. In dat nummer is duidelijk te horen dat Scott op zijn beurt weer is beïnvloed Bowie – en dan met name door Low. The Electrician is het begin van de artiest die Scott de rest van zijn leven zou worden. De sleutelwoorden worden compromisloos, idiosyncratisch en enigmatisch (ja mensen!). Tussen 1984 en 2012 brengt Scott vier platen uit die hem tot een levende legende maken. Waarom? Omdat ze compleet out there zijn.
Zodanig out there, dat ik telkens dacht: laat maar zitten. Te arty farty voor mijn smaak, het zal wel met je moeilijk plaatjes. Ik heb de Scott van na 1978 dus nogal veronachtzaamd. Tot ik vandaag dus Bish Bosch beluisterde en tot de conclusie kwam dat ik mezelf vreselijk tekort gedaan heb. Bish Bosch is een audio-ervaring die ik iedereen toewens. Maar: met mate! Of liever: helemaal, of helemaal niet. In het eerste nummer verwachtte ik na een paar minuten dat Michiel Romeyn mijn kamer in zou komen lopen en “raarrr” zou beginnen te roepen. Maar toen dat niet gebeurde werd ik nieuwsgierig. Ik werd als het ware de muziek in gesleurd. Na ieder WTF-moment vroeg ik me af: als hij hier mee wegkomt, wat kan hij dan nog meer bedenken. Maar vooral: hoe bedenkt hij dit, en waar komt dit vandaan. Ik weet niet, woorden schieten tekort. Je moet gewoon zelf maar luisteren. Ik verwacht niet dat dit je favoriete plaatje van het jaar zal worden, maar ik durf wel dit te beweren dat je het muziekjaar 2012 niet beleefd hebt als je Bisch Bosch niet minstens een keer integraal hebt beluisterd. En ga nou niet denken: ik scroll er wel zo’n beetje doorheen en dan heb ik het wel gehoord. Nee! Blijf er dan maar helemaal vanaf. Als je hem aanzet gaat hij niet meer uit, bonuspunten voor koptelefoons.
0
Poeh, zware kost. Scott heeft wel heel veel ideeën per song.
Doet me denken aan het Holland Festival en Wim de Bie als de geschminkte dichter Detlev van Pasen. Goede muziek kortom om het bezoek mee weg te jagen.
Toch kom ik de plaat wel veel tegen in de zogenaamde lijstjes.
Laten we ook de ‘vergeten Walker-brother’ niet vergeten. Hugo had misschien wel de mooiste stem van allemaal, in 1983 had hij nog een bescheiden hitje met “komt dat schot”